Nguyên lý 5 Can hợp hóa

[MINHSANG]

Can hợp hóa gồm 5 cặp:
1. Giáp hợp Kỷ hóa Thổ
2. Ất hợp Canh hóa Kim
3. Bính hợp Tân hóa Thủy
4. Đinh hợp Nhấm hóa Mộc
5. Mậu hợp Quí hóa Hỏa.

Nguyên lý hóa hợp của 5 cặp thiên can trên là căn cứ vào Ngũ Tý độn tìm đến Mộ Thìn thuộc Can hành gì thì hóa thành hành đó.
Ví dụ : Giáp (hoặc Kỷ) Ngũ Tý độn khởi từ Giáp Tý, Ất Sửu, Bính Dần, Đinh Mão, Mậu Thìn. Mậu thuộc Thổ do đó Giáp hợp Kỷ hóa Thổ.

Tương tự như vậy Ất Canh khởi từ Bính Tý, -> Canh Thìn. Canh thuộc Kim nên gọi là hóa Kim. Các cặp khác tính tương tự như vậy.

[hieunv74]

mình cũng nghiên cứu về hướng này mấy năm nay, nhưng hóa ra: chỉ là nghiên cứu cái Ngọn, ngọn thì thường hay bị gió thổi! Gió lặng thì ngọn thẳng, gió mạnh thì ngọn cong. Cuối cùng cũng phải bỏ hết! Chỉ được cái bấm cho nhanh thì là gió lặng!

cụ thiên sứ, cũng nghiên cứu cái ngọn, cho nên lúc nào cũng muốn đổi vị trí các hành để thành tương sinh với Hà đồ; đây cũng chính là điểm sai lầm lớn nhất của ông khi nghiên cứu về nạp âm lục thập hoa giáp. Hi vọng mọi người đường bước theo chân của ổng.

[annhien]

Lý luận của cụ TS khi đổi chổ thủy hỏa, thì ngũ hành nạp âm ngoài hợp với chiều tương sinh mà còn tạo ra 5 nhóm trên LTHG theo quy luật mỗi nhóm riêng như: vận khí khắc thiên can, vận khí sinh thiên can, vận khí hòa thiên can, thiên can sinh vận khí, thiên can khắc vận khí (đại loại như vậy), vì vậy đây cũng là một sự phát hiện mới mẽ của cụ, cũng là công sức, người nghiên cứu ai không có lúc ngộ nhận, ai cũng vì muốn tìm chữ chân nên nhiều lúc cũng bị "ảo tưởng" thôi! hihihihi

[hieunv74]

ĐẼO CHÂN CHO VỪA DÀY

Thật ra, tôi sẽ không dám viết sâu - vì đụng chạm đến cả học thuyết châm cứu của bên Y học.
----------------------------------
Ngũ hành cùng thập thiên Can tương hợp mà năng vận, lục khí cùng thập nhị địa chi tương hợp mà năng hóa. Nên viết: "Vận khí lấy thập (10) Can hợp [Giáp kỷ, ất canh, bính tân, đinh nhâm, mậu quý] là mộc, hỏa, thổ, kim, thủy làm ngũ vận; Dùng thập nhị (12) địa chi xung đối (tương xung), làm phong hàn thử thấp táo hỏa làm lục khí" (《 Xem vận khí biến đổi 》). Bởi vậy có thể thấy được, mong muốn nghiên cứu ngũ vận lục khí, trước tiên phải biết rõ đạo lý của thiên can, địa。

（一）天干地支 1- thiên can địa chi

1．天干 Thiên can
Thiên can là giáp, ất, bính, đinh, mậu, kỷ, canh, tân, nhâm, quý thập thiên vu đích giản xưng, hựu xưng "Thập vu". "Can" có 1 ý, như nhan sư cổ chú 《 hán thư • thực hóa chí 》 vân: "Kiền, cũng do một." Cổ nhân dụng thập kiền lai kỷ thiên nhật đích thứ đệ, cố xưng "Thiên can" . Thiên can có thứ tự trước sau, không chỉ là các ký hiệu trên ngón tay, mà bao hàm vạn vật do phát sinh là thiểu tráng, phồn thịnh, suy lão, tử vong (Sinh, vượng, suy tử), nhi canh thủy là có hàm nghĩa bên trong. Tư tương 《 sử ký • luật thư 》 và 《 hán thư • luật lịch chí 》 đích giải thích lục chi như hạ:
Thập can 《 sử ký • luật thư 》《 hán thư • luật lịch chí 》
Giáp vạn vật tách vỏ bọc mà ra dã xuất giáp vu giáp
Ất vạn vật sinh đua nhau ngoi lên phấn yết vu ất
Bính dương đạo trứ minh minh bỉnh vu bính
Đinh vạn vật đinh tráng đại thịnh vu đinh
Mậu phong mậu vu mậu
Kỷ lý kỷ vu kỷ
Canh âm khí canh vạn vật liễm canh vu canh
Tân vạn vật chi tân sinh tất tân vu tân
Vương dương khí nhâm dưỡng vu hạ dã hoài nhâm vu nhâm
Quý vạn vật khả quỹ độ trần quỹ vu quý

[hieunv74]

2．地支 địa chi

Tử, sửu, dần, mão, thần, tị, ngọ, mùi, thân, dậu, tuất, hợi, thị vi thập nhị địa chi, giản xưng thập nhị chi. Cổ nhân tương thập nhị chi phân biệt lấy 12 nguyệt, 1 tuế thập nhị (12) cá nguyệt, mỗi nguyệt các gặp 1 địa chi, tức chính nguyệt kiến dần, nhị nguyệt kiến mão, tam nguyệt kiến thần, tứ nguyệt kiến tị, ngũ nguyệt kiến ngọ, lục nguyệt kiến mùi, thất nguyệt kiến thân, bát nguyệt kiến dậu, cửu nguyệt kiến tuất, thập nguyệt kiến hợi, thập nhất nguyệt kiến tý, thập nhị nguyệt kiến sửu. Tòng âm dương chúc tính thượng khán, nhật vi dương, nguyệt vi âm, dương vi thiên, âm vi địa, thập nhị chi dụng 12 nguyệt thành tuế, cố xưng thập nhị địa chi. Thập nhị chi có thứ tự trước sau, cùng thập can có đồng nhất ý nghĩa, chủ yếu còn đang nói rõ sự vật phát triển do vi/bé nhỏ mà thịnh, do thịnh mà suy; phản phục biến hóa đích tiến triển quá trình. Tư tương 《 sử ký • luật thư 》 hòa 《 hán thư • luật lịch chí 》 đích giải thích lục chi như hạ:

Thập nhị chi 《 sử ký • luật thư 》《 hán thư • luật lịch chí 》
Dần vạn vật thủy sinh tần nhiên dã dẫn đạt vu dần
Mão ngôn vạn vật mậu dã mạo lữu vu mão
Thần vạn vật chi thần dã chấn mỹ vu thần
Tị dương khí chi dĩ tẫn dĩ thịnh vu tị
Ngọ hữu dương giao nhật ngọ ngạc bố vu ngọ
Mùi vạn vật giai thành hữu tư vị dã vị ái vu mùi
Thân âm dụng sự thân tặc vạn vật thân kiên vu thân
Dậu vạn vật chi lão dã lưu chấp vu dậu
Tuất vạn vật tẫn diệt tất nhập vu tuất
Hợi cai dã dương khí tàng vu hạ dã cai ngại vu hợi
Tử vạn vật tư — hạ tư manh vu tử
Sửu nữu dã, dương khí tại thượng mùi hàng, nữu nha vu sửu;
Vạn vật ách nữu mùi cảm xuất

Mười hai địa chi trình tự, Tý cư vị trí đầu não, mà phân xây vào các nguyệt, khước tòng dần thủy, đây là bởi vì "kiến Tý chi nguyệt, dương khí mặc dù thủy vu hoàng chung, nhiên do ẩn núp ngầm, không thấy phát sinh công, cực kỳ lịch sửu chuyển dần, tam dương thủy bị, Vì vậy gió êm dịu tới mà vạn vật sinh, nảy sinh động mà chập giấu chấn, biến mãn hoàn khu, đơn giản sinh ý, cố dương mặc dù thủy vu Tý, mà xuân tất khởi vu dần. Này đây dần mão thần vi xuân, tị ngọ mùi vi hạ, thân dậu tuất vi thu, hợi Tý xấu vi đông, mà mỗi người chia kỳ mạnh trọng quý yên" (《 loại kinh đồ dực, vận khí类经图翼, 运气》).

[hieunv74]

3．干支的阴阳属性3. Can chi đích âm dương chúc tính
Thiên kiền, địa chi các hữu âm dương chúc tính. Tòng kiền dữ chi lai khán, tắc thiên kiền vi dương, địa chi vi âm. Đãn tòng kiền chi bản thân lai thuyết, tắc thiên kiền hòa địa chi đô khả tái phân âm dương: Nhất bàn thuyết lai, thiên kiền trung đích giáp, bính, mậu, canh, vương vi dương thiên. Ất, đinh, kỷ, tân, quý vi âm kiền, địa chi trung đích tử, dần, thần, ngọ, thân, tuất vi dương chi, sửu, mão, tị, mùi, dậu, hợi vi âm chi. Kỳ hoa phân phương pháp thị án kiền chi đích bài liệt thuận tự, đan sổ vi dương, song sổ vi âm.

4．干支配五行4. Can chi phối ngũ hành
Thiên kiền phân thành giáp ất, bính đinh, mậu kỷ, canh tân, Nhâm quý ngũ đối, nhiên hậu phân biệt phối ngũ hành dĩ trắc định mỗi niên đích tuế vận; địa chi dã khả dĩ phân biệt phối ngũ hành, dụng dĩ 12 nguyệt - thiên can địa chi các hữu lưỡng chủng ngũ hành phối chúc phương pháp:

① Can chi phối chúc ngũ hành hòa phương vị: Thiên can tương phối đích kết quả thị giáp ất chúc mộc, ứng đông phương; bính đinh chúc hỏa, ứng nam phương: Mậu kỷ chúc thổ, ứng trung ương; canh tân chúc kim, ứng tây phương; nhâm quý chúc thủy, ứng bắc phương. Địa chi tương phối đích kết quả thị dần mão chúc mộc, tị ngọ chúc hỏa, thần mùi tuất sửu chúc thổ, thân dậu chúc kim, hợi tử chúc thủy.

② hạ chi hóa vận dữ hóa khí phối chúc: Thiên kiền hóa ngũ vận đích kết quả thị:
Giáp kỷ hóa thượng,
ất canh hóa kim,
bính tân hóa thủy,
đinh Nhâm hóa mộc,
Mậu quý hóa hỏa.

Thập nhị chi hóa khí đích kết quả thị: Sửu mùi chủ thổ, mão dậu chủ kim, thần tuất chủ thủy, tị hợi chủ mộc, tý ngọ+dần thân chủ hỏa (quân hỏa, tướng hỏa).

5．地支配三阴三阳六气5. Địa chi phối tam âm tam dương lục khí

Cái gọi là tam âm thị nhất âm (quyết âm), nhị âm (thiếu âm), tam âm (thái âm); Cái gọi là tam dương thị nhất dương (thiểu dương), nhị dương (dương minh), tam dương (thái dương). Cái gọi là lục khí tựu thị phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa. Lục khí chi trung hỏa dữ thử cơ bản cùng 1 loại, cho nên tiện bất liệt hỏa dữ thử, mà chỉ đem hỏa chia thành quân hỏa và tương hỏa 2 loại.
Chi phối tam âm tam dương lục khí đích quy luật thị:
Tý ngọ thiểu âm quân hỏa,
dần thân thiểu dương tương hỏa,
sửu mùi thái âm thấp thổ,
mão dậu dương Minh táo kim,
tị hợi quyết âm phong mộc,
thìn tuất thái dương hàn thủy。

[hieunv74]

Trước đã đề cập, thập can phối ngũ hành thị:
Giáp ất vi mộc,
bính đinh vi hỏa,
mậu kỷ vi thổ,
canh tân vi kim,
nhâm quý vi thủy.

Vì sao nói thập thiên kiền tại hóa ngũ vận thượng hòa phối ngũ hành thượng kỳ chúc tính thượng bất đồng ni? Giá thị nhân vi thiên can phối ngũ hành thị dĩ ngũ phương, ngũ quý đẳng quan hệ nhi xác định đích, nhi thiên kiền hóa ngũ vận tắc thị căn cư thiên tượng biến hóa lai xác định đích. Đối vu thập kiền sở dĩ hóa ngũ vận, lịch đại hữu bất đồng đích giải thích.

Thứ nhất, 《 nội kinh 》 đề xuất "Ngũ khí kinh thiên hóa ngũ vận" chi thuyết. xưng hô: "Thần lãm thái sử thiên nguyên sách văn,

MẬU KỶ
Đan (màu đỏ) thiên chi khí, kinh vu sao ngưu nữ Mậu phân (phân cho Mậu);
Linh (giai đoạn trưởng thành) thiên chi khí, kinh vu sao tâm vĩ Kỷ phân;

Thương (màu xanh) thiên chi khí, kinh vu sao nguy thất liễu quỷ;
tố (màu trắng) thiên chi khí, kinh vu sao Cang nữ mão tất;
huyền (màu đen) thiên chi khí, kinh vu sao trương dực lâu vị. Cái gọi là Mậu Kỷ phân giả, khuê bích giác chẩn, tắc thiên địa chi môn hộ dã" (《 tố vấn • ngũ vận hành đại luận 》).

Đan (màu đỏ) thiên chi khí tựu thị ngũ hành hỏa khí hóa kiến vu thiên đích xích sắc (màu đỏ),

Linh (giai đoạn trưởng thành) thiên chi khí tựu thị ngũ hành thổ khí hóa kiến vu thiên đích hoàng sắc (màu vàng),

Thương (màu xanh) thiên chi khí tựu thị ngũ hành mộc khí hóa kiến vu thiên đích thanh sắc (màu xanh),

Tố (màu trắng) thiên chi khí tựu thị ngũ hành kim khí hóa kiến vu thiên đích bạch sắc (màu trắng),

huyền (màu đen) thiên chi khí tựu thị ngũ hành thủy khí hóa kiến vu thiên đích hắc sắc.

Ngưu, nữ, tâm, vĩ, nguy, thất, liễu, quỷ, Cang, để, mão, tất, trương, dực, lâu, vị, khuê, bích, giác, chẩn đẳng, thị thiên thể thượng nhị thập bát túc đích danh xưng.

[hieunv74]

* Nhị thập bát túc tại thiên thể thượng phân bố đích vị trí thị:

+ Đông phương thanh long thất túc: Giác, Cang, để, phòng, tâm, vĩ, cơ. Giác (sao Giốc) thập nhị (12) độ, kháng cửu (9) độ, để thập ngũ (15) độ, phòng ngũ (5) độ, tâm ngũ (5) độ, vĩ thập bát (18) độ, Cơ thập nhất (11) độ,

+ kế thất thập ngũ (75) độ: Bắc phương huyền vũ thất túc: Đấu, ngưu, nữ, hư, nguy, thất, bích. Đấu nhị thập lục (26) độ, ngưu bát (8) độ, nữ thập nhị (12) độ, hư thập (10) độ, nguy thập thất (17) độ, thất thập lục (16) độ, bích cửu (9) độ,

+ kế cửu thập bát (98) độ: Tây phương bạch hổ thất túc: Khuê, lâu, vị, mão, tất, tuy, tham. Khuê thập lục (16) độ, lâu thập nhị (12) độ, vị thập tứ (14) độ, mão thập nhất (11) độ, tất thập lục (16) độ, tuy nhị (2) độ, tham cửu (9) độ,

+ Kế bát thập độ. Nam phương chu tước thất túc: Tỉnh, quỷ, liễu, tinh, trương, dực, chẩn. Tỉnh tam thập tam độ, quỷ tứ độ, liễu thập ngũ độ, tinh thất độ, trương thập bát độ, dực thập bát độ, chẩn thập thất độ, phàm nhất bách nhất thập nhị độ. Cộng chu thiên tam bách lục thập ngũ độ.

[hieunv74]

Cái gọi là "Đan (màu đỏ) thiên chi khí, kinh vu sao ngưu nữ Mậu phân", tức ngũ hành hỏa khí tại thiên thể thượng kinh vu ngưu, nữ, khuê, bích tứ túc thời, tại thập kiền tắc thích đương mậu quý đích phương vị, Cho nên phùng/gặp mậu quý niên, tất là hỏa khí đích vận hóa chủ sự, thị vi mậu quý hóa hỏa. Nên viết: "Đan (màu đỏ) thiên chi khí, kinh vu ngưu, nữ, khuê, bích tứ túc chi thượng, hạ lâm mậu, quý chi vị, lập vi hỏa vận" (《 vận khí luận áo ngạn giải运气论奥谚解 444 trang sách》).


Cái gọi là "Linh (màu vàng) thiên chi khí, kinh vu sao tâm vĩ kỷ phân", tức ngũ hành thổ khí tại thiên thể thượng kinh vu sao tâm, vĩ, giác, chẩn tứ túc thời, tại thập can thích đương giáp kỷ đích phương vị, cho nên phùng/gặp giáp kỷ niên, tiện thị thổ khí đích vận hóa chủ sự, thị vi giáp dĩ hóa thổ. Nên viết: "Linh (màu vàng) thiên chi khí, kinh vu tâm, vĩ, giác, chẩn tứ túc chi thượng, hạ lâm giáp, kỷ chi vị, lập vi thổ vận" (《 vận khí luận áo ngạn giải 》).

Cái gọi là “Thương (màu xanh) thiên chi khí, kinh vu sao nguy, thất, liễu, quỷ", tức ngũ hành mộc khí tại thiên thể thượng kinh vu sao nguy, thất, liễu, quỷ tứ túc thời, tại thập can tắc thích đương đinh nhâm đích phương vị, cho nên phùng/gặp đinh nhâm niên, tiện thị mộc khí đích vận hóa chủ sự, thị vi đinh nhâm hóa mộc. Nên viết: "Thương (màu xanh) thiên chi khí, kinh vu nguy, thất, liễu, quỷ tứ túc chi thượng, hạ lâm đinh, nhâm chi vị, lập vi mộc vận" (《 vận khí luận áo ngạn giải 》).

[hieunv74]

Cái gọi "Tố (Màu trắng) thiên chi khí, kinh vu sao kháng, để, mão, tất", tức ngũ hành kim khí tại thiên thể thượng kinh vu sao kháng, để, mão, tất tứ túc thời, tại thập can tắc thích đương ất canh đích phương vị, cho nên phùng/gặp ất canh niên, tiện thị kim khí đích vận hóa chủ sự, thị vi ất canh hóa kim. Nên viết: "Tố (màu trắng) thiên chi khí, kinh vu sao Cang, để, mão, tất tứ túc chi thượng, hạ lâm ất, canh chi vị, lập vi kim vận" (《 vận khí luận áo ngạn giải 》).

Cái gọi là "Huyền (màu đen) thiên chi khí, kinh vu sao trương, dực, lâu, vị", tức ngũ hành thủy khí tại thiên thể thượng kinh vu sao trương, dực, lâu, vị tứ túc thời, tại thập can tắc thích đương bính tân đích phương vị, cho nên gặp năm bính tân, tiện thị thủy khí đích vận hóa chủ sự, thị vi bính tân hóa thủy. Nên viết: "Huyền (màu đen) thiên chi khí, kinh vu sao trương, dực, lâu, vị tứ túc chi thượng, hạ lâm bính, tân chi vị, lập vi thủy vận" (《 vận khí luận áo ngạn giải 》).